بسم الله الرحمن الرحیم

کــــــــــــــــــارگــــــــــــــــاه مـــــــــــــــــــقالـــــــــــــــه نویـــــــسی

جلسه سوم

فهرست مطالب این جلسه

-1 چگونه منابع را برای مقاله نویسی پیدا کنیم؟ (روش یافتن منابع در اینترنت + معرفی برخی سایتهای معتبر(

-2 ساختار مقاله علمی

در جلسه گذشته روش های جستجو و یافتن منابع برای مطالعه و مقاله نویسی را بررسی نمودیم. اکنون به ادامه این

مبحث می پردازیم.

-1 چگونه منابع را برای مقاله نویسی پیدا کنیم؟(روش یافتن منابع در اینترنت + معرفی برخی

سایت های معتبر(

1-1 جستجودرگوگل + pdf

2-1 جستجودرgoogle scholar

3-1 یافتنمقالاتموردنظرازطریقمقالاتمرتبط:

در این روش شما می توانید از طریق مقالاتی که با موضوع پژوهش شما مرتبط است ، مقالات مرتبط دیگری

بیابید. مثلا شما در حال نوشتن مقاله ای در زمینه اختلال نقص توجه در کودکان می باشید. ابتدا چند مقاله در این زمینه یافته اید و مطالعه کرده اید اما نیاز به اطلاعات بیشتر و دقیقتری دارید. برای آنکه بتوانید این اطلاعات را بدست آورید، در برخی موارد می توانید با رجوع به قسمت منابع در مقالات مرتبط ، لیستی از مقالاتی که احتمالا می تواند به دردتان بخورد را یافته و با جستجوی این منابع در گوگل به آن ها دسترسی پیدا کنید و در صورت امکان از آن ها نیز استفاده کنید.

4-1 جستجو در سایت های مجلات علمی معتبر و سایت های بانک مقالات

یکی از روش هایی که بسیار می تواند در یافتن منابع برای مقاله نویسی کمک کننده و مفید باشد، بانک های

مقالات در سایت ها و مجلات علمی معتبر می باشد. در اینجا برخی از سایت ها و بانک های اطلاعاتی مشهور

را بطور اجمالی معرفی می کنیم. این منابع شامل بانک های مقالات فارسی و لاتین می باشد که با توجه به

نیاز خود می توانید از آنها استفاده نمایید:

.1 پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی( فارسی)                          www.sid.ir

.2 پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (فارسی)                            http://ganj.irandoc.ac.ir /

.3 پایگاه مجلات تخصصی نور(فارسی)                                                        www.noormags.ir

.4 بانک اطلاعات نشریات کشور(فارسی)                                                    www.magiran.com

.5 سایت مرجع دانش (فارسی)                                                                   www.civilica.com

7-                                                                               http://www.gigapaper.ir /

8-                                                                                        europe.eu-www.dart

9-                                                                                  http://journalseek.net /

10-                                                                             www.sciencedirect.com

- بسیاری از منابع فارسی و انگلیسی دیگر نیز قابل دسترسی می باشند که می توانید از آنها نیز برای یافتن منبع مطالعاتی و مقاله نویسی استفاده نمایید.

- نکته: اصولا در پایگاه مقالات و مجلات علمی چکیده مقالات در دسترس قرار میگیرد. می توانیم چکیده را

مطالعه کنیم و درصورت نیاز به مقاله ی کامل اقدام به دانلود آن از سایت مورد نظر نماییم. برخی از این سایت

های داخلی اصل مقالات کامل را با دریافت مبلغی ناچیز در اختیار کاربران قرار می دهند. بسیاری از سایت های

خارجی و ISI یا ISC نیز مبلغی را برای ارایه مقاله به ما دریافت می نمایند.

- در جلسه آینده برخی از روش های دریافت مقالات ISI بدون نیاز به پسورد و هزینه را بیان خواهیم نمود.

2- ساختار مقاله علمی

آموزش نگارش مقاله:

ازآنجا که نوشتن صحیح و مناسب یک مقاله یک رکن اساسی برای چاپ مقالات می باشد، در اینجا سعی شده است که به بررسی روش های صحیح نگارش مقالات پرداخته شود .به طور کلی هرمقاله شامل اجزای اصلی زیر است:

-1 عنوان

-2 نام نویسنده یا نویسندگان

-3 اطلاعات تماس

-4 چکیده

-5 واژگان کلیدی

-6 مقدمه

-7 مبانی نظری تحقیق

-8 روش تحقیق

-9 یافته های تحقیق

10-بحث

11- نتیجه گیری

-12-تشکر وقدر دانی

13-فهرست منابع

- در ادامه به بررسی هر یک از این موارد می پردازیم:

1-عنوان مقاله

اولین بخش یک مقاله عنوان است که باید اشتراکاتی با موضوع اصلی تحقیق داشته باشد و به شکلی جذاب جمله بندی شده باشد .نکات زیر در انتخاب عنوان مقاله قابل توجه هستند:

- عنوان مقاله حتی الامکان باید دقیق و رسا بوده و از به کار بردن اصطلاحات نا آشنا یا اختصاری خودداری شود.

- عنوان مقاله حتی الامکان باید جمله خاصی باشد که نکات اصلی و عمده موضوع را در بر داشته باشد.

- به طور معمول (نه همیشه )در نام گذاری اکثر تحقیق ها این نکات در نظر گرفته میشود :چه چیزی را می خواهیم بررسی کنیم ،در چه جامعه ای ، در کجا ودر چه زمانی .مثلا عنوان یک مقاله می تواند این باشد: بررسی رابطه سطح سواد مادران وتغذیه کودکان در شهر تهران سال 1389

- عنوان باید فاقد پیش داوری باشد به عنوان مثال ،انتخاب این عنوان برای یک مقاله ،مناسب بنظر نمی رسد :بررسی علل بی علاقگی رانندگان نسبت به بستن کمربند ایمنی .

- اگر کلماتی در توصیف ویژگی مطالعه شما نقش کلیدی دارند حتما در عنوان خود آن را بگنجانید مثل: مطالعه آینده نگر ،مطالعه تصادفی شده

- هیچ گاه نباید در عنوان مقاله نتیجه پژوهش را به صورت ثابت شده ذکر نمود.

2- نویسندگان و آدرس ها:

اسامی نویسندگان و همکارانی که در مطالعه شرکت داشته اند باید به طور کامل ذکر شود .همچنین نویسنده اصلی که مسئول ارتباط با خوانندگان است باید مشخص شده و آدرس کامل وشماره تلفن وی در اختیار خوانندگان قرار گیرد

- منظور از آدرس،آدرس منزل یا محل کار نیست، بلکه منظور محل علمی است که فرد درآن حضور دارد، مثلا دانشگاه فرهنگیان،پردیس شهید باهنر اصفهان.

- درآدرس دادن باید محل دقیقی که فرد درآن حضور دارد داده شده باشد مثلا: دانشگاه تهران ،دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی ،گروه مشاوره .

- نکته: در مقاله علمی ، در محافل علمی، نفر اول از نویسندگان مقاله همیشه مسئول و نویسنده ی اصلی مقاله شناخته شده و بیشترین امتیاز را دارا می باشد. به عبارتی مقاله به نام نفر اول شناخته می شود. مثلا اگر مقاله ما به عنوان منبع در مقالات دیگر مطرح شود طریقه آدرس دهی به این مقاله بصورت " نویسنده اول و همکاران " آدرس دهی می شود) مثلا: رحیمی و همکاران (. اصولا در مقالاتی که به صورت گروهی نوشته می شود نفر اول را با توجه به درصد مشارکت و فعالیت در نوشتن مقاله انتخاب می کنند. اما با توجه به اهمیت کار گروهی و جلوگیری از ناراحت شدن اعضای گروه و برای اینکه در انتخاب نفر اول مقاله اعضای گروه دچار مشکل نشوند معمولا اعضای گروه به صورت توافقی نفر اول را مشخص می کنند. مثلا اگر رحیمی و حیدری و پاینده یک گروه پژوهشی را تشکیل می دهند و درصد مشارکت هر سه نفر برابر می باشد ، می توانند با هم توافق کنند که مثلا در اولین مقاله گروه، حیدری و در دومین مقاله، پاینده و در سومین مقاله ،رحیمی را به عنوان نویسنده اول انتخاب کنند.

3- چکیده

- چکیده پس از عنوان بیشتر از سایر بخش های یک مقاله خوانده میشود و در چکیده قسمت های مختلف

مقاله شامل مقدمه، اهداف، روشها و نتایج تحقیق بصورت خلاصه ذکر میشود .متن بسیاری از مقاله ها به طور

کامل در دسترس ما نیست وگاهی فرصت برای خواندن تمام مقاله نداریم و از این رو چکیده مقاله اهمیت

زیادی دارد در اکثر مجلات تعداد کلمات چکیده 151 تا 251 کلمه محدود است .

- بطور خلاصه چکیده باید طوری نوشته شده باشد که کلیتی از فعالیت پژوهشی فرد را در اختیار خواننده قرار دهد.

- در چکیده باید کلیت کار بیان شود و نباید درگیر جزئیات شد.

- در چکیده در عین حال که باید وارد جزئیات نشوید ولی با این حال باید نتیجه نهایی بدست آمده از تحقیق و

همچنین خلاصه ای از روش تحقیق را شامل شده باشد .

- متن چکیده و بطور کلی تمام قسمت های مقالات باید بصورت مجهول سوم شخص نوشته شده باشد به عنوان

مثال بجای این که بگوییم "در این تحقیق اثر آلودگی هوا بر روی سلامت روانی جامعه را بررسی کردیم ". بهتر

است بگوییم "در این تحقیق اثر الودگی هوا بر روی سلامت روانی جامعه بررسی شد".

-مهم: در مراحل مقاله نویسی نوشتن چکیده به عنوان آخرین مرحله باید انجام گیرد. زیرا چکیده بیان کننده ی

کل کار است (شامل زمان و مکان تحقیق ، انگیزه، آزمایشات، روش، نتایج). به عبارتی ، زمانی می توانیم چکیده

را بنویسیم که تمام مراحل نوشتن مقاله را انجام داده ایم و با اطمینان و دقت کافی به نوشتن چکیده می پردازیم زیرا اگر چکیده قبل از پایان کار نوشته شود نمی تواند با دقت و اعتبار کافی به وظیفه خود عمل کند. از این رو معمولا در اکثر کنفرانس ها زمان پذیرش مقالات را به دوبخش تقسیم کرده اند: اول زمانی را اعلام کرده اند با عنوان "مهلت ارسال چکیده مقالات". دوم زمانی با عنوان "مهلت ارسال اصل مقالات". یکی از دلایل این اقدام آن است که اگر مقاله آماده شده ولی هنوز مراحل نگارشی مقاله مانند صفحه بندی ، غلط گیری املایی ، تایپ بر اساس فرمت کنفرانس و ... آماده نشده است، نویسنده مقاله فرصت بیشتری برای آماده کردن و ویرایش نگارشی مقاله داشته باشد و در عین حال مقاله اش داوری شود.

4- واژگان کلیدی

- چند واژه کلیدی که از اهمیت زیادی در مطالعه برخوردارند ، در این قسمت ذکر میشود . ضمن اینکه با ذکر واژه های کلیدی در سایت های علمی اینترنتی می توان به دنبال مقاله نیز گشت.

- فلسفه واژه کلیدی این است که در نگاه اول کسی که مقاله را نگاه می کند و در عمل حتی حوصله خواندن

خلاصه مقاله را نیز ندارد، بعد از خواندن صرفا اسم مقاله ،با دیدن کلمات کلیدی مطمئن میشود که موضوع

مقاله دقیقا پیرامون همان چیزهایی که فرد دنبالش میگردد ،چرخش دارد.

- فرض کنید که مقاله ای تحت عنوان " راهکارهای مناسب بازیافت برای نجات طبیعت از زباله های پلاستیکی" ارائه گردیده است که درآن مقاله انواع روش های بازیافت برای استفاده دوباره از انواع زباله های پلاستیکی توضیح داده شده است .در این صورت می توان واژه های کلیدی را به صورت زیر انتخاب نمود: بازیافت ، زباله های پلاستیکی ،بازیافت مکانیکی .

- تعداد پیشنهاد شده برای واژه های کلیدی در حدود 5 الی 6 واژه بوده که البته امر فوق در بسته به نوع نشریه متفاوت است.به همین دلیل توصیه میشود که حتما قسمت راهنمای نویسندگان که در هر مجله ای وجود دارد ،را برای اطلاع از تعداد واژه های کلیدی قابل پذیرش در آن نشریه مطالعه فرمایید.

- برای انتخاب واژگان کلیدی می توان از تعدادی از کلمات کلیدی موجود در عنوان مقاله استفاده نمود.

5-مقدمه

اگر بخواهیم خیلی صریح ارزش مقدمه را روشن کنیم باید این گونه اشاره کرد که مقدمه علتی است که نویسنده را ترغیب به نوشتن مقاله کرده است. به عنوان مثال فردی اثر زباله های پلاستیکی بر محیط زیست را بررسی کرده است در این میان در مقدمه ابتدا باید مشکل را باز نمود تا همه از وجود این مشکل آگاه شوند مثلا میتوان مقدمه را اینگونه آغاز کرد"امروزه زباله های پلاستیکی جزئی جدانشدنی از زندگی شهری بوده که اثرات تخریبی بسیاری بر روی محیط زیست دارند(1).به طور کلی با توجه به عمر بالای زباله های پلاستیکی ،عدم تجزیه انها مشکلات بسیاری را ایجاد نموده است(2)

- در مقدمه و به طور کلی در هر جای مقاله هر وقت موردی ذکر میگردد بلافاصله باید در جلو آن در پرانتز )بسته به فرمت مجله ( منبعی که آن مطلب از آن ذکر گردیده است ،آورده شود.در مثال بالا (1)یعنی این مطلب از رفرنس )منبع( شماره 1 نقل گردیده است .نوع روش ذکر منبع بسته به فرمت انواع مجلات متفاوت بوده ولی در هر صورت نکته ای که بسیار مهم است ،این است که باید بلافاصله بعد از ذکر هر مورد منبع آن آورده شود.

اکنون که در مورد مشکل )که در اول مقدمه اشاره می شود( ،بحث شد و برهمه خواننده ها روشن گردید که چرا نویسندگان اقدام به نوشتن این مقاله کرده اند ،باید در مورد کارهایی که قبلا برای حل این مشکل انجام شده است ، باذکر منبع توضیحاتی آورده شود .به عنوان مثال در مورد موضوع اثرات زباله های پلاستیکی بر محیط زیست میتوان قسمت دوم مقدمه را این گونه بیان کرد "در این میان برای از بین بردن مشکلات زیست محیطی زباله های پلاستیکی ،محمدی روش بازیافت را روشی موثر ارزیابی کرده است .(3)همچنین ناصری بیشتر از اقدامات فیزیکی ،بحث آموزش و فرهنگ سازی را موثر توصیف کرده است (4).و...باید دقت کرد که وقتی که در داخل مقدمه به بیان کارهایی که دیگران برای حل شدن مشکل پرداخته اند می پردازید باید طی یک یا چند جمله نتیجه عملی که از تحقیق سایرین بدست آمده است را خیلی گذرا اشاره کرد و سپس از روی آن رد شد .

درنهایت پس از اینکه در مورد گذشته تحقیقات بر روی موضوع توضیحاتی داده شد باید اشاره کرد که حتی با وجود اینکه کارهایی در گذشته انجام شده است ولی با این حال باز هم مشکل حل نشده است و به همین دلیل در این پژوهش برای حل این مشکل راه کاری ارائه شده است . به مثال خودمان در مورد اثر زباله ها ی پلاستیکی بر روی محیط زیست برمیگردیم که در این صورت مقدمه را میتوانیم به صورت زیر به پایان برسانیم "با وجود تحقیقات و راهکارهای ارائه شده ، با این حال در عمل تاثیر مثبتی در رهاکردن محیط زیست از زباله های پلاستیکی دیده نمی شود ،به همین دلیل در این مقاله جایگزین نمودن ظروف پلاستیکی با ظروف کاغذی بررسی شد ."

این مبحث رادرجلسه بعد ادامه خواهیم داد.

پایان جلسه سوم

تهیه شده توسط انجمن علمی پژوهشی دانشجومعلمان ایران،پردیس شهید باهنر اصفهان(anjoman1.rozblog.com)